Senat uzyskał jednomyślne poparcie wobec nowelizacji ustawy o obrocie ziemią rolną. Temat dotykał bardzo ważnej kwestii, mianowicie kredytów hipotecznych, których banki nie chciały udzielać na nieruchomości rolne.
Po wprowadzeniu w życie nowej ustawy o obrocie ziemią rolną na rynku wybuchło spore zamieszkanie. Wiele ofert stało się nagle niesprzedawalnych, ponieważ ich nowymi właścicielami mogą stać się wyłącznie rolnicy. Definicja rolnika również została ściśle określona w nowej ustawie.
Kolejnym problemem, jaki się pojawił, była stagnacja na rynku kredytów hipotecznych. Kwestią problematyczną okazała się forma zabezpieczenia hipotecznego. Chodziło dokładnie o sytuacje, kiedy to kredytobiorca chciał zaciągnąć w banku kredyt hipoteczny z zabezpieczeniem w postaci gruntu rolnego. Banki, nie wiedząc do końca, jak interpretować nową ustawę, nie mogły uznać ziemi rolnej za wystarczające zabezpieczenie. Jeśli zatem kredytobiorca chciałby zaciągnąć w banku kredyt na kwotę 100 tysięcy złotych, a działka rolna stanowiąca zabezpieczenie hipoteki byłaby warta jedynie 60 tysięcy złotych, to bank właśnie taką maksymalną kwotę kredyty mógłby kredytobiorcy udzielić.
Nie była to zasadniczo zła wola banków. Po wejściu w życie nowej ustawy o obrocie ziemią rolną w Polsce na banki zostało narzucone ograniczenie sumy hipoteki do rynkowej wartości nieruchomości rolnej, która miałaby stanowić zabezpieczenie kredytu hipotecznego. W efekcie banki odrzucały wiele wniosków kredytowych, lub proponowały dużo niższe kredyty hipoteczne, które w zasadzie nie były dla nikogo satysfakcjonujące. Rynkowa wartość nieruchomości rolnej ustalana jest przez sąd na podstawie dołączonego operatu szacunkowego, który dołączany jest do wniosku o wpis hipoteki do księgi wieczystej. Operat taki sporządzany jest przez rzeczoznawcę majątkowego.
Aby rozwiązać problem, a tym samym ułatwić finansowanie inwestycji na gruntach rolnych, opracowano nowelizację.
Ustawę poparło w sumie 73 senatorów, a więc wszyscy, którzy brali udział w głosowaniu.
Nowelizacja ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego została przyjęta bez poprawek.
Głównym celem nowelizacji było wprowadzenie zmian, które doprowadziłyby do ułatwienia realizacji ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ustawa ta, która w zasadzie jest powodem takiego zamieszania na rynku nieruchomości i finansów, weszła w życie z dniem 30 kwietnia 2016 roku.
Po nowelizacji ustawy to nie sąd (ani rzeczoznawca majątkowy) będzie ustalał wartość nieruchomości. Po noweli ustawy to właściciel gruntu rolnego oraz bank mają wspólnie ustalać jaka jest rynkowa wartość nieruchomości, która miałaby stanowić zabezpieczenie hipoteczne.
Co więcej, spod ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w Polsce wyłączone będą nieruchomości rolne, które są drogami wewnętrznymi.
Nowela jest pozytywną zmianą z punktu widzenia parków narodowych, które będą od teraz uprawnione do nabywania ziemi rolnej na terenie naszego kraju.
Powyższe zmiany zostały przyjęte dość entuzjastycznie. W sposób oczywisty naprawiają błędy, jakie wynikły z konieczności zastosowania się do nowych przepisów, obowiązujących w ustawie przyjętej w dniu 30 kwietnia 2016 roku. Nie dziwi więc fakt, że Senat uzyskał jednomyślne poparcie wobec nowelizacji ustawy o obrocie ziemią rolną.
W dalszym ciągu obowiązuje jednak definicja rolnika i wielkość ziemi rolnej, jaką będzie mogła nabyć osoba tym rolnikiem nie będąca. Dla przypomnienia, jeśli grunt rolny ma powierzchnię do 0,3 hektara, to jego nabywca może być każdy, niezależnie od tego, czy wpasowuje się w definicję rolnika, czy też jest osobą prywatną bądź firmą poszukującą gruntu pod inwestycję.
Magdalena Paluch
Dział Analiz WGN
