Podział działki daje możliwość wydzielenia z jednej nieruchomości większej ilości osobnych działek. Od momentu dokonania podziału będą one stanowiły osobne nieruchomości. Co za tym idzie, działki takie zyskają odrębne oznaczenie w ewidencji gruntów.
Czemu właściwie ma służyć dokonywanie podziału gruntów? Dzięki niemu mamy możliwość podzielenia jednej, dużej działki na dwie lub więcej mniejszych. Oczywiście w dalszym ciągu pozostajemy właścicielami całości, tj. kilku mniejszych już gruntów.
Podzielić można zarówno działki budowlane jak i rolne. Istnieje ponadto możliwość dokonania podziału gruntów leśnych. Podział każdego z tych rodzajów gruntów rozpatrywany jest przez inny rodzaj podziału.
Jeśli chodzi o grunty budowlane, to w tym przypadku dokonywany jest podział administracyjny. Jest on prowadzony na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami i rozporządzenia w sprawie sposobu oraz trybu dokonywania podziałów. Zgodę na dokonanie podziału tego rodzaju nieruchomości wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
W przypadku podziału gruntów rolnych oraz leśnych, to decyzja odnośnie dokonania podziału nie jest wymagana za zgodą żadnego urzędu. Podział gruntów prowadzi się w tym przypadku w oparciu o przepisy prawa geodezyjnego oraz kartograficznego.
Pozostaje jeszcze kwestia tego, kto może dokonać podziału nieruchomości. Do podziału działki uprawnieni są jej właściciele albo użytkownicy wieczyści. Podziału nie mogą natomiast dokonać dzierżawcy, najemcy ani użytkownicy. Jeśli natomiast nieruchomość ma więcej niż jednego właściciela, to wniosek o podział działki muszą złożyć wszyscy jej właściciele. Oczywiście może dojść do sytuacji – zwłaszcza w przypadku większej liczby właścicieli albo użytkowników wieczystych – że nie dojdą oni do wspólnego konsensusu odnośnie podziału. Wówczas osoby, które posiadają co najmniej 50 procent udziałów, mają możliwość wystąpienia do sądu z wnioskiem o wydanie orzeczenia zastępującego zgodę pozostałych właścicieli. Rzecz jasna nawet, jeśli sąd wyda taką decyzję, to podzielone grunty dalej będą pozostawać we wspólnej własności wszystkich właścicieli albo użytkowników wieczystych. Można jednak dokonać zniesienia współwłasności poprzez przydzielenie poszczególnym współwłaścicielom konkretnej, wydzielonej już z całej nieruchomości działki. Przypisania takiego można dokonać albo w sądzie, albo u notariusza.
Podział działki powinien być zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Podział nieruchomości powinien być dokonany w taki sposób, aby pozostawała możliwość zagospodarowania wszystkich wydzielonych działek w taki sposób, jaki został określony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Co to oznacza? Poszczególne działki muszą zachować odpowiedni kształt oraz powierzchnię. Ponadto każda z wydzielonych działek musi posiadać dostęp do publicznej drogi i pozostawiać możliwość uzbrojenia tych działek.
Istnieją przypadki, kiedy podział nieruchomości nie jest uzależniony od miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Możliwość taką będziemy mieli między innymi w przypadku, gdybyśmy chcieli znieść współwłasność nieruchomości, która zabudowana jest przynajmniej dwoma budynkami, które zostały wzniesione w oparciu o pozwolenie na budowę, jeśli podział na polegać na wydzieleniu działek dla każdego ze współwłaścicieli. Innym przykładem jest realizacja roszczenia do określonej części nieruchomości, które wynika z przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Chcąc dokonać podziału nieruchomości, niezależnie czy będzie to działka budowlana czy też grunt rolny, powinniśmy zaczerpnąć w odpowiedniej instytucji szczegółowych informacji, aby uniknąć przedłużania procedury.
Magdalena Paluch
Dział Analiz WGN
